Bilgisayar ve Bilgisayar almadan önce dikkat edilecek ‘’Gerçek’’ hususlar.
Merhaba bu ilkyazıma başlarken, öncelikle Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Yüce Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü saygı ile anıyor ve herkes’e selam ve saygılarımı sunuyorum. Bu yazımda inanıyorum ki birçok bilgisayarcı gerçekten bilgisayar nedir yeniden öğrenecek.
Öncelikten yazımın ana kahramanı ‘’Bilgisayar’’ nedir ne değildir onu anlatmak istiyorum.
Bilgisayar; kendine önceden yüklenmiş program gereğince çeşitli bilgileri-verileri uygun ortamlarda saklayan ve istenildiğinde geri getiren, çeşitli aritmetik ve mantıksal işlemler yapan; çok hızlı çalışan elektronik bir cihazdır.
Bilgisayarın elektronik kısmına donanım (hardware), program kısmına ise yazılım (software) denir.
Bilgisayarın gelişiminde şu 4 unsur hiç değişmemiştir.
1. Bilginin Girişi (Giriş birimleri: Klavye, mouse, kamera, scanner, fax-modem vb.)
2. Bilginin saklanması (Hafıza: Harddisk,flash bellek, dvd-rom, cd-rw vb.)
3. Bilginin işlenmesi (Beyin: Merkezi işlem birimi-Central Processing Unit-CPU diğer isimleri ile İşlemci, Processor)
4. Bilginin çıkışı (Çıkış birimleri: Monitör/ekran, Printer/yazıcı, plotter/çizici, modem)
Bilgisayarın kısa ve öz tanımı bu çoğumuz sadece vakit öldürme cihazı olarak kullanıyor, hâlbuki bilgisayarda kendinizi geliştirebilirsiniz parayla alabileceğiniz eğitimleri internet üzerinden ücretsiz alabilirsiniz,
Para yatırmak için, Roberto Carlos gibi durmadan banka kapanacak diye koşmak yerine isterseniz internet üzerinden gece yarısı para yatırabilirsiniz ve bunun size bilgisayarın ufak bir mucizesi olduğunu unutmayın.
Vakit öldürme konusunda üzerine yoktur bilgisayarın , ‘’Bilgisayarkolik’’ , ‘’ İnternetkolik’’ , ‘’Pckolik’’ gibi bağımlılık yarattığını ispatlayan terimler ortaya çıkmaya başladı.
Hatta bilgisayar bağımlılığı yüzünden boşanan çiftler, internet yüzünden hapisten kaçan insanlar duymaya başladım. Aslında bilgisayarın bu kadar çok bağımlılık yapmasının sebebi bilgisayar işlemcilerinin ham maddesi ‘’toprak’’ olduğundan olabilir yani bizim gibi topraktan gelme bir alet. Bizim gibi ana maddesi toprak olan bilgisayarla içli dışlı olmamız normal olabilir, tabi ki bu işin esprisi. Çoğunuz ham maddesi toprak ama neden bu kadar pahalı bu melet diyebilirsiniz. Pahalı olmasının ana nedeni ARGE (Araştırma-Geliştirme) çalışmalarının yüksek mühendisler ordusu tarafından yapılması. Yeni çıkan parçalar bu yüzden çok yüksek bir fiyatla piyasaya sürülüyor ve satış durumu ve rekabete göre fiyatı kademe kademe veya %25 , %50 gibi kademe sayılmayacak oranlarda düşüyor. Bazıları ilk yıl zarar etse bile sonraki yıl %100 kâr edebiliyor.
Bilgisayar almadan önce dikkat edilecek ‘’Gerçek’’ hususlara gelecek olursak ilk önce konunun başlığı ile hareket etmeliyiz. Almadan Önce çünkü aldıktan sonra iade etmeniz veya parçaları değiştirmeniz çok zor.
Bana oradan bir bilgisayar ayarla-topla düşüncesiyle bilgisayar almak olmaz, her bilgisayar sizin işinizi göremeyebilir. Bu yüzden ihtiyacınıza en uygun parçaları seçmeniz gerekiyor. Yazımın devamında bu parçaların kısaca hangisi ihtiyacınıza cevap verebilecek seviyede olabilir onu anlatacağım.
KASA
En önemli parçadan başlamak istiyorum yani Bilgisayar Kasasından çoğunuz ve acemi bilgisayarcılar boş kasa ne önemi var ki diyebilir. Kasaların üzerinde Power Supply (Güç Kaynağı) yer alıyor ve kalitesiz güç kaynakları, sisteminizin ihtiyacı olan gücü vermemekle kalmayıp, bir süre çalıştırsa bile ürünün garanti dışı kalacak şekilde hasar görmesine sebep olabilir. Kalitesiz bir güç kaynağını ayırt etmenin çok basit iki yolu vardır. Fiyat ve ağırlık kıyaslaması. Piyasada rağbet gören birçok ucuz güç kaynağının fiziksel ağırlıkları, gerçek güç sağlayabilen güç kaynaklarının neredeyse üçte biri kadar hafif olmaktadır. Bu tarz güç kaynaklarında çıkış gerilim (aşırı yük) koruması, kısa devre koruması ve yüksek voltaj koruma devresi gibi birçok bileşen yer almamaktadır. Bunun yanı sıra birçok ürün aslen 250 – 300 Watt gücünde kaliteli güç kaynaklarına olmasına karşın, sahte etiketlerle 400, 500 hatta 600 Watt gücündeymiş gibi etiketlenerek de satılmaktadır. Dikkat etmeniz gereken husus basit bir bilgisayar için en az 300 Watt Real ( Gerçek ) güç kaynağına sahip bir kasa, daha yüksek donanıma sahip bilgisayarlarda ise ekran kartı ve ekstra bileşenlere göre hesap yaparak gerekirse harici güç kaynağı almak.
3 ayrılmaz Dost: İŞLEMCİ ANAKART ve RAM
3 ayrılmaz Dost başlığı yazmamın sebebi bu bileşenlerden herhangi biri olmazsa bilgisayar açılmaz bu yüzden 3 dostta aynı özenle bakın yoksa küçük bir muhalefetle ortamı sağlamış olursunuz ve bilgisayarınız açılmaz. İlk önce hangi işlemci işimizi görür onu tespit etmeliyiz. Basit ofis veya evde internete girmek için bir bilgisayar almak istiyorsak çok pahalı bir işlemciye ihtiyacımız yok, bir grafiker bir oyun delisi bir çizim yapan biri iseniz işinizi daha hızlı ve oyunları daha akıcı oynamak için pahalı bir işlemci almanız gerekecek. İşlemcilerin iyisi kötüsü olmaz yavaşı, orta hallisi, güçlüsü, hızlısı v.s. zaten alabileceğiniz 2 marka var ve 2 markada birbirleriyle yarış halinde olsa da ikisi de ihtiyaçlarınızı karşılayacak ürünler üretiyor.
Anakart seçiminde en önemli kural alacağınız diğer bileşenlerle (İşlemci, Ram, Hardisk, Optik Okuyucu, Ekran kartı v.s. ) tam uyumlu olması. Örneğin bir 150 watt güç ihtiyacı olan bir işlemci ve kitapçığında aldığınız işlemciyi modelini desteklediğini ve işlemciye maksimum 100 watt güç verebileceğini yazan bir anakart aldınız. Hâlbuki aldığınız işlemci istikrarlı çalışması için 150 watt güç alması gerekir. İşlemci yeterli gücü alamazsa bilgisayarınız kilitlenebilir, kaldırabileceği yazılımları açamaz veya donukluklara sebep olabilir. Bu işlemci anakart uyumsuzluğunu küçük bilgisayar işletmeleri değil anakart ithal eden ve masaüstü bilgisayar üretip satan bir firma bile bu hataya düşebiliyor (150 watt güç ihtiyacı olan AMD Phenom 9600 işlemci ve AMD 690G 3 fazlı maksimum 100 watt işlemciye güç verebilen bir anakart) .
Ram seçiminde ise dikkat edilecek husus aynı marka ve aynı model olması gerek. Farklı marka veya model olursa bellek zamanlamaları standart olmadığı için bilgisayar istikrarını kaybedebilir, fakat bu durum her zaman sorun yaratmaz firmaların uyum problemleri yüzünden kaynaklanıyor genellikle. Önerebileceğim bellek firmaları anakartınızın, bilgisayarınız, dizüstü bilgisayarınız kitapçığında İngilizce QVL (Qualified Vendors List) Türkçe Kaliteli Satıcı Listesi olarak yer alır, Tüm kaliteli bellekler bu listede çeşitli uyum sorumlarından kaynaklanan sebeplerden listede yer almaz. Değerli bir hocam bana kendi bilgisayarına ram aldıktan sonra kendi kendine reset atmaya başladı dedi. Bunun nedeni QVL listesinde olmayan kaliteli bir bellek takılmış veya aynı marka aynı model olmayan bir bellek takılmış ve bu sebeple uyumsuzluk oluştuğundan reset atma sorunu oluşmuş.
Neden aynı marka ve farklı model olmaz?
Çünkü ram üreticilerin çoğu bellek yongası üretemez ve bellek yongası aslında ram ’in kendisi sayılır. Kendilerine gelen parti parti bellek yongaları farklı marka model veya aynı marka farklı model olabiliyor ve aynı marka farklı model aslında farklı marka farklı model olarak karşımıza çıkabiliyor. Örneğin Kingston DDR2 800 MHZ belleğiniz var yanına gene Kingston DDR2 800 MHZ ram alacaksınız aynı marka olur ama aynı model olmaz DDR2 800 MHZ bir çeşit ve hız birimidir. Kingston modellerde isim kullanmaz kod kullanır, başka firmalar genellikle model için bir isim kullanır. Kingston DDR2 800 MHZ KVR800D2N5/1G kodlu model ile ram ile Kingston DDR2 800 MHZ KVR800D2N6/1G kodlu model arasında bellek zamanlamaları farklı olduğundan bellek yongasının markası farklı olma ihtimali yüksek, birebir uyum olmadığından da bilgisayarınız sorun yaratabilir.
Kingston Qimonda, Micron, Nanya, Elpida ve diğer yonga üreten firmalarından bellek yongası alıyor. Bazı bilgisayarcılar hadi oradan be koskoca Kingston üretim yapamayıp hiç duymadığım firmalardan mı yonga alıyor diyebilirler. Kingston firmasının benim bildiğim 4 ülkede üretim tesisi var bunların arasında Amerika Birleşik Devletleri de var. Kingston sadece yonga üretemiyor, Kingston ramlerin yongalarının üstünde Qimonda firmasının logosunu ve Nanya firmasının adını görebilirsiniz. Micron bellek yongalarını da Hyper-X soğutuculu özel modellerinde kullandığı için göremezsiniz. Kingston örneğini ram üreticilerin çoğu bellek yongası üretemez ve birçok bilgisayarcı bilgisayar nedir yeniden öğrenecek tezimi doğruluyor.
HARD DİSK VE OPTİK OKUYUCU & OPTİK YAZICI
Hard Disk bozulmadıkça bilgisayarınızın hızını ve istikrarlı çalışmasına olumsuz etki yapan bir parça değildir. Bir bilgisayarcı olarak bir hard diskten beklentim sadece sessiz çalışması, çünkü bilgisayarlardaki uğultu sesinin ana nedeni hard disklerdir. Bu dönemde artık hız yarışını daha çok alan ve sessizlik yarışı aldı çünkü kendi segmentlerin de birbirlerinin arasında yarıştıracak kadar hız farkı yok. Zaten gelecek tahminen 5 yıl içinde Hard Disk ömrünü tamamlayacak ve yerine daha hızlı sesi olmayan Solid State Drive (Katı Durumda Disk) kısaca SSD alacak.
SSD diskler, yapısında hareket eden mekanik parçalar bulunmadığından darbeye ve düşmeye karşı çok dayanıklı olmalarının yanında daha az güç tüketiyorlar. Yine, verilere erişmek için hareket eden bir kafanın bulunmamasından dolayı verilere erişim zamanı klasik sabit disklere göre çok daha hızlı. Şuan için diğer hard disklerden kat kat pahalı ve şuan ki hard diskler kadar alanları yok. Yavaş yavaş kurumsal alanlarda ve dizüstü bilgisayarlarda kullanılma ya başlansa da masaüstü sistemlere şuan için kolay kolay gireceğini düşünmüyorum. Çünkü sadece erişim zamanları kat kat hızlı olsa da okuma ve yazma hızları yeteri kadar hard diskler kadar hızlı değiller, çok yakın bir zamanda şimdiki hard diskleri ezip geçeceğine inanıyorum.
Aklınızda tutmanız gereken tek bir şey var;
Kapasiteler arttıkça yedekleme için gerekli alan da artacaktır. Büyük miktarda yer kaplayan MP3,Film ve Resim arşivinizi tek bir hard disk üzerinde tutmanızı önermiyorum diskinizin başına kötü bir şey gelirse geri dönüşsüz bir şekilde arşivinizi kaybedebilirsiniz. Önerim arşivlerinizi DVD verisi olarak saklamanız ve sık kullandığınız verilerinizi hard diskinizde tutmanız.
Bilgisayar sektöründe kategori olarak CD-ROM ve DVD-ROM ürünleri Optik Okuyucu, CD-RW DVD-RW v.s gibi ürünler de Optik Yazıcı olarak tanımlanır. CD-ROM sadece CD okuyabilir, CD ve DVD yazamaz. DVD-ROM CD ve DVD okuyabilir. CD ve DVD yazamaz. DVD-ROM/CDRW Combo CD ve DVD okuyabilir, CD yazabilir ve DVD yazamaz. DVD-RW CD ve DVD okuyabilir ve yazabilir. DVD ve CD’lerin üzerinde +R , -R, RW yazıyor. Bunları anlamı +R bir CD yazdırdınız ve boş yer kaldı kalan boş alana da veri yazdırabilirsiniz, -R sadece 1 kere yazabilirdir üstüne veri yazdıramazsınız, RW veri yazdırıp işiniz bitince program yardımıyla yazılan verileri silip defalarca veri yazdırabilirsiniz. Artık Optik Okuyucu ve Optik Yazıcı nedir? Biliyorsunuz bu konuda fazla gevezelik yapmama gerek yok.
EKRAN KARTLARI
Ekran kartları bölümü en çok oyun severleri ilgilendiren bölüm. Nedeni bilgisayarın tüm görüntü yükünü üslenmesi. Ekran kartının güçlü olması kurumsal olarak çizim grafik işleri ile ilgilenen ve oyun tutkunları için önemli. Bunların dışındaki işlevlerde güçlü olmasının bir avantajı yok, örneğin film izlemek, internetle sörf yaparken, basit bir oyun fal açarken ve yazı yazarken ekran kartı sıfır denebilecek bir yükte çalışır.
Ekran kartları anakarta gömülü (on board) ve harici bir kart olarak üretilir. Yukarıda anlattığım gibi sadece oyun harici sıradan işlevlerde kullanacaksanız anakartınıza gömülü bir ekran kartı varsa, ekran kartı almayın. Eğer anakartınıza gömülü bir ekran kartı yoksa bulabileceğiniz en ucuz ekran kartını alabilirsiniz, ucuz ekran kartı önermem sisteminize negatif bir etki yapmaz nedeni sadece tasarruf işinize yaramayacak bir şeye neden para vereceksiniz. Eğer sadece akıcı bir şekilde oyun oynamak istiyorsanız 70–100 $ arası bir ekran kartı ve en az 350 watt gerçek Power Supply, akıcılığın yanında yüksek detay ve yüksek çözünürlük istiyorsanız, 150$ ve üzeri ekran kartı ve 500 watt ve üzeri Power Supply tercih etmenizi öneriyorum.
Mühendisler, grafikerler, tasarımcılar ve benzer işler yapan kişiler normal ekran kartlarını kullanmazlar. Fizik kartları olarak nitelendirilen fiziksel ekran kartlarını kullanıyorlar. Eğer sizde benzer meslek dallarında çalışıyor ve AutoCAD, CAD-CAM, 3Dsmax, Photoshop v.s. görsel ve hesaplama bakımından çok ağır programları kullanıyor ve programlar hantal çalışıyor ve bazen de kilitleniyorsa ilk önce sisteminizin parçalarını elden geçirin yaptığınız işlevlere yetiyor ve bu sorunlar oluyorsa fizik kartı almanızı öneririm. Eğer donanımınız yaptığınız işlevleri kaldıramayacak bir kapasitede olduğunu düşünüyorsanız ilk olarak ram miktarını yükseltin eğer sorun çözülmezse fizik kartı satın almanızı öneriyorum.
EKRAN (MONİTÖR)
Monitör ekranının büyüklüğü yapılacak işe ve amaca göre seçilmelidir. Normal kullanım için en ideal ekran boyutu 17 inçtir. Eğer bilgisayarda daha çok şekil, grafik, plan, proje çizimleri yapılacaksa ekran boyutu büyük olan monitörler 19 inç, 21 inç vb. tercih edilmelidir. Büyüklükle beraber monitör çözünürlüğüne yüksek çözünürlüğe sahip monitörlerin görüntüleri daha kalitelidir.
Monitörler günümüzde LCD ve CRT olarak iki kategoriye bölünmüştür. CRT (Chatode Ray Tube – Katot Işınlı Tüp) eski model diyebileceğim alaturka tabirle tüplü monitör. LCD (Liquid Cyristal Diyote – Sıvı Kristal Diyot) CRT monitörden daha zararsız daha konforlu daha az güç harcayan ve CRT katili diyebileceğimiz monitör türüdür. Elbet de bende size LCD monitör almanızı öneriyorum. Ne yazık ki halen ben LCD monitöre geçiş yapamadım nedeni 14 inç 35 ekran’a denk IBM marka G42 model 11 Yıllık monitörüm halen bozulmamış olması. Monitörler donanımsal olarak bilgisayara hiçbir katkı sağlamaz. Sadece görüntünün bilgisayardan aktarılmasını sağlar.
KLAVYE VE FARE
Klavye ve fare aslında hassas bir konu çünkü biz tozlu monitör veya bilgisayar kasasına dokunmuyoruz, klavye ve fareye donuyoruz. Klavye ve fare seçiminde daha çok ergonomiye önem verin, çünkü bilgisayar başında saatlerinizi harcıyorsunuz ucuz klavye ve fareler sağlık açısından ileride size büyük sorunlar yaşatır. Örneğin kalitesiz bir klavye ve fare kullanırsanız yaşlandığınızda elleriniz titremeye başlar, çay içemezsiniz yemek yiyemezsiniz birde titreyen elle tuvalet de başınıza ne gelecek onu düşünün. ANTI RSI özelliği olan klavye ve fare alın bu özellik daha rahat çalışmanızı ve bileklerinizi rahat hareket etmenizi sağlar bu şekilde bilerekleriniz ve parmaklarınızda ağrı hissetmezsiniz. Klavye ve farelerinizi mümkün olduğu kadar çok temizleyin çünkü tahmin edemeyeceğiniz kadar mikrop barındırır. Bilgisayar kullandıktan sonra kullanım süresi ne kadar olursa olsun kesinlikle ellerinizi yıkayınız
YAZICI VE TARAYICILAR
Günümüzde Combo yani hem yazıcı hem tarayıcı olan ürünler çoğalmaya başladı, bunların çoğu mürekkep püskürtmeli yani kartuşlu yazıcılar. Ben kesinlikle Combo ve mürekkep püskürtmeli yazıcı almanızı tavsiye etmiyorum. Mürekkep püskürtmeli yazıcılar yerine tam dolu toner ile 2000–3000 sayfa yazdırabilen Lazer Jet yazıcılar alın. Lazer Jet yazıcılar diğer yazıcılardan pahalı olsa da sizi aylık kartuş dolumu veya bozuk kartuş masrafından kurtarır. Kartuşlar yazıcılar ile aynı fiyat veya daha pahalı şuan, toner dolumu ise kartuş dolum ücretinin iki katı ve kartuş kadar çabuk bozulmaz. Çünkü toner mekanik çalışır kartuşlar ise mekanik değildir bu yüzden dolum esnasında çabuk bozulabiliyor, bir kartuşla 200–300 sayfa yazdırabilirken bir toner ile 2000–3000 hatta daha fazla sayfa yazdırabilirsiniz. Lazer Jet yazıcılar bir üstünlüyü de daha hızlı çalışmalarıdır. Tarayıcılara gelince pek fazla ihtiyacınız olmayacağından almanızı gerek görmüyorum. Aldıktan sonra kaç kere kullanacaksınız ya bir ya iki o yüzden 30–40 $ yerine internet kâfeye gidip 1–2 YTL vermek daha mantıklı. Eğer çok tarama işlemi yapacaksanız tabiî ki bir tarayıcı almanızı öneririm, tarayıcıda elinizde fazla seçenek olmadığından önerebileceğim bir tarayıcı yok.
yazı tamamen bana aittir ve henüz bitmedi sizinde görüşlerinizi alayım dedim bu yazı acemi kullanıcılar içindir kendini profesyonel sanan kullanıcılarada göndermeler vardır
Bilgisayar ve Bilgisayar almadan önce dikkat edilecek ‘’Gerçek’’ hususlar.